In blanco

Upadłość konsumencka to stosunkowo niedawno powstały twór prawny – wprowadzony do polskiego systemu prawnego w 2009 r. Dotyczy ona jedynie osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Ich niewypłacalność musi być też ponadto niezawiniona. Wówczas istnieje możliwość umorzenia jej długów. Jednak jest to środek ostateczny, który powinno się podejmować jedynie w sytuacji, gdy ma się pewność, iż nie da się inaczej wyjść z długów.

Rozwiązanie to ma bowiem istotne minusy. W przypadku, gdy sąd rozpatrzy wniosek pozytywnie, zostanie wyznaczony syndyk, który po analizie naszego majątku, sprzeda go, by pokryć nasze długi. Jeśli więc jesteśmy właścicielami nieruchomości, zostanie ona sprzedana, a my otrzymamy sumę na wynajem mieszkania przez okres 12 miesięcy. Ponadto tracimy możność rozporządzania swoim majątkiem i zaciągania na niego kolejnych pożyczek lub kredytów. Ważne więc jest, by zanim podejmiemy decyzję o zgłoszeniu wniosku o upadłość, zyskamy pozytywną opinię eksperta finansowego, iż jest to dla nas jedyna możliwa droga na wyjście z długów.

Czek in blanco, zwany inaczej również czekiem niezupełnym, jest to czek (czyli papier wartościowy posiadający pisemne polecenie wypłacenia określonej z góry kwoty osobie na nim wymienionej – czek imienny, bądź posiadającej – czek na okaziciela), który posiada podpis osoby wystawiającej go, jednak poza tym jest celowo nie do końca wypełniony lub nie posiada niektórych elementów, które powinien posiadać. Elementem, który zazwyczaj pozostaje nie wypisany, jest suma, na którą ma opiewać.

Wystawiając tego typu czek posiadacz danego rachunku bankowego, nazywany zwyczajowo trasatem, wystawiający dokument ponosi ryzyko, że remitent (czyli osoba dostająca ów czek i mająca prawo do jego realizacji) wypisze brakujące dane niezgodnie z umową i puści go w obieg, pobierając na przykład z konta kwotę wyższą niż początkowo deklarował. Bardzo często wykorzystywany jest w sytuacjach negocjacji biznesowych bądź prywatnych, kiedy to kwota mająca ostatecznie znaleźć się na czeku jest przedmiotem negocjacji lub licytacji.

Nagminną praktyką nieuczciwych dłużników jest wyzbywanie się majątku po to, by uniemożliwić z niego skuteczną egzekucję komorniczą. Zawierają oni umowy o charakterze fikcyjnym, które nie przenoszą w rzeczywistości ich majątku na osoby trzecie, lecz są jedynie pozorowanymi czynnościami prawnymi. Dłużnik bowiem dalej pozostaje w posiadaniu swojego majątku i może z niego korzystać. W takiej sytuacji wierzyciel może złożyć do sądu wniosek o to, by dłużnik złożył wyjawienie majątku z wymienieniem i złożył przysięgę co do prawdziwości podanych danych. Jeżeli i to zda się na nic, wierzyciel może zlecić odzyskanie długu firmie windykacyjnej, jednak pobierają one dość spore prowizje, nierzadko sięgające aż 20 % wartości wierzytelności. Pozostaje również skarga pauliańska, czyli wniosek o uznanie czynności prawnych przenoszących majątek dłużnika na podmioty trzecie za bezskuteczne wobec wierzyciela. Jest ona ograniczona terminem jednego roku od zawarcia takiej umowy. Ponadto, strony umowy muszą wiedzieć o istnieniu roszczenia wierzyciela lub umowa między nimi jest zawierana nieodpłatnie.

Dług, w ujęciu ekonomicznym, jest niespełnionym obowiązkiem pewnego świadczenia przez dłużnika na rzecz określonego wierzyciela. Owo świadczenie może być zarówno pieniężne, jak i rzeczowe – zależy to od treści umowy zawartej między dwiema stronami. O długu można mówić w momencie, kiedy osoba zobowiązana do wykonania świadczenia lub zapłaty zobowiązania przekracza ustalony przez obie strony termin jej wykonania bądź zapłaty, lub całkowicie uchyla się od dokonania tej czynności.

Odzyskanie długu może być procesem długotrwałym i nie zawsze skutecznym, stąd na rynku pojawiło się wiele firm windykacyjnych, których celem jest nakłonienie dłużnika do zwrotu wierzytelności za określoną prowizję. Jeżeli ta metoda nie działa, wierzyciel może skierować sprawę do sądu, co może się zakończyć egzekucją komorniczą – przymusowym odebraniem dłużnikowi należących do niego określonych dóbr materialnych i spieniężeniem ich w celu oddania wierzycielowi należnego mu zadłużenia lub chociaż częściowej rekompensaty za poniesione straty.

Dla wielu osób pozwanie dłużnika i udanie się do sądu jest ostatecznością. Najprawdopodobniej głównym czynnikiem powodującym taki stan rzeczy jest niska świadomość prawna obywateli oraz przewlekłe działanie sądów. Jednak jeżeli udamy się już do sądu i dysponujemy solidnym materiałem dowodowym, to istnieją spore szanse na odzyskanie swoich pieniędzy. Nie wolno jednak zapomnieć o możliwości przedawnienia długu, ponieważ w przypadku podniesienia zarzutu przedawnienia długu, pozwany wygra sprawę, a my będziemy musieli ponieść koszty sądowe, nie odzyskując nawet złotówki ze swojej wierzytelności. Sąd może prowadzić sprawę albo w postępowaniu nakazowym, gdy okoliczności sprawy nie budzą żadnych wątpliwości, lub też w postępowaniu upominawczym – w pozostałych przypadkach. Po wydaniu przez sąd nakazu zapłaty i nadaniu mu klauzuli wykonalności, rozpoczyna się postępowanie egzekucyjne, prowadzone przez komornika. Najczęściej zajmuje on rachunek bankowy dłużnika, lub też w przypadku niemożności zaspokojenia wierzyciela w ten sposób, komornik przejmuje ruchomości lub nieruchomości dłużnika.